Ścieżkami cystersów w Krainie Górnej Odry: Rudy, Kuźnia Raciborska, Rybnik - Stodoły

Autor:
Edward Wieczorek, Barbara Salamon-Szympruch
Data publikacji:
23 Kwiecień 2020
Odsłuchaj tekst

Z WIZYTĄ U CYSTERSÓW

Niewielkie Rudy w gminie Kuźnia Raciborska to jedno z najatrakcyjniejszych miejsc zachodniej części województwa śląskiego. Składa się na to wiele elementów, a przede wszystkim historia Rud, które w średniowieczu promieniowały na całą rozległą okolicę nowinkami technologicznymi, przyniesionymi z Europy Zachodniej przez cystersów. Zabudowania barokowego klasztoru cysterskiego (z elementami romańskimi) oraz poklasztorny kościół pw. Wniebowzięcia NMP są materialnym świadectwem ich pobytu w Rudach. Inne świadectwo to ukształtowana przez cystersów rozległa przestrzeń taka jak: drogi, osady i stawy rybne, która chroniona jest w ramach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich. Klasztor sekularyzowany (zeświecczony) przez Prusy w 1810 r. był do 1945 r. rezydencją książąt raciborskich z rodu Hohenlohe-Waldenburg-Schillingfurst. W 1945 r. zespół klasztorny został spalony przez Armię Czerwoną. Kościół odbudowano wstępnie na przełomie lat 40. i 50. XX w., natomiast zabudowania klasztorne doczekały się odbudowy dopiero na przełomie XX i XXI w. Dziś pełnią funkcję Ośrodka Informacyjno-Edukacyjnego Diecezji Gliwickiej, w którym mieści się także niewielkie muzeum.

 

Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach, fot. www.slaskie.travel T. Renk

 

Pocysterski kościół jest nie tylko wspaniałym zabytkiem architektury, ale także diecezjalnym Sanktuarium Matki Bożej Pokornej, w którym czczony jest wizerunek z początku XVI w. Cały zespół klasztorny otacza zabytkowy park z bogatym drzewostanem.

KOLEJKA WĄSKOTOROWA

Na drugim końcu Rud funkcjonuje zabytkowa stacja Kolei Wąskotorowej, której historia sięga początku XX w. Jest to jeden z obiektów Szlaku Zabytków Techniki. Do obejrzenia jest tu kilkanaście starych lokomotyw i wagonów, budynek lokomotywowni z początku XX w. i budynek stacyjny z 1945 r. (zbudowany po spaleniu w czasie wojny poprzedniego). Atrakcją stacji jest przejażdżka zabytkowymi wagonikami kolejki na trasie Rudy – Rybnik Stodoły – Rudy lub Rudy – Stanica – Rudy. Na terenie rozległej stacji można też pojeździć ręcznie napędzaną drezyną. Sezonowo działają tu plenerowe kawiarnie: Peron 2 i Wagon Barowy oraz park linowy Stacyjkowo. Niedaleko jest również Zaczarowana Chata, czyli nietypowe etno-muzeum, w którym zobaczyć można wystawę o kulturze i tradycjach polskich i północnoamerykańskich.

 

Stacja Kolei Wąskotorowej w Rudach, fot. www.slaskie.travel T. Renk

 

AKTYWNOŚCI W KRAINIE GÓRNEJ ODRY

Okolice Rud są również idealnym miejscem na turystykę aktywną: pieszą, rowerową (krzyżuje się tam wiele szlaków rowerowych) i kajakową. Spływy rzeką Rudą wyruszają spod mostka przy rzece w Rudzie Kozielskiej do Kuźni Raciborskiej, lub z nieodległej rybnickiej dzielnicy Stodoły do opactwa cysterskiego. Podobne spływy organizowane są również na meandrach rzeki Odry, bliżej Raciborza i granicy z Czechami. W Kuźni Raciborskiej funkcjonuje gospodarstwo edukacyjne „Kuźnia u Kowola”, posiadające ciekawą ofertę warsztatów rzemieślniczych i rękodzielniczych dla dzieci i dorosłych.

 

Spływ rzeką Rudą, fot. www.slaskie.travel T. Renk

 

 Spływ rzeką Rudą, fot. www.slaskie.travel T. Renk

 

Okolice Zalewu Rybnickiego, fot. www.slaskie.travel T. Renk

 

W PTASIM RAJU

Jeżdżąc rowerami po leśnych ścieżkach Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, największego parku krajobrazowego w województwie śląskim, warto trafić do Jankowic k. Rud. Tam, prawie w środku lasu, znajduje się Hotel Spa Laskowo. Jadąc dalej w stronę Raciborza na wysokości Babic trafimy na rezerwat ­leśno-stawowy Łężczok. To idealne miejsce na klimatyczne jesienne spacery wśród stawów i starych okazałych drzew, w trakcie których można obserwować liczne gatunki ptaków.

 

Rezerwat Łężczok, fot. www.slaskie.travel T. Renk 

 

Lasy Rudzkie, fot. "Rowerem po Śląsku"

 

Uroczysko Buk, fot. "Rowerem po Śląsku"

 

Będąc w Rudach swoją wycieczkę można kontynuować jadąc w stronę Zalewu Rybnickiego, znajdującego się na obrzeżach Rybnika, w dzielnicy Stodoły. To spory teren rekreacyjny z miejscami campingowymi i kilkoma stanicami, w których można wypożyczyć sprzęt wodny. Ponieważ Zalew Rybnicki służy m.in. do zrzutów ciepłej wody z pobliskiej Elektrowni Rybnik sezon żeglarski trwa tu najdłużej w Polsce. Zbiornik jest zarybiany, przez co można nad nim spotkać wielu amatorów wędkarstwa. Nad zalewem polecamy Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Stodoły, w którym znajduje się restauracja Szlaku Kulinarnego Śląskie Smaki.

 

POJEZIERNE KRAJOBRAZY

Nieco dalej, na północ od Żor, rozciąga się tzw. Pojezierze Palowickie, przepiękny kompleks łańcuchowych stawów hodowlanych w dolinie Jesionki, otoczonych lasami sosnowymi. Miejsce to obfituje w rośliny i zwierzęta chronione, a turystom udostępniono je z licznymi szlakami pieszymi, rowerowymi i biegowymi trasami narciarskimi.

 

Pojezierze Palowickie, fot. arch Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego

 

Informacje praktyczne

 

Po opactwie cystersów oprowadza audiowycieczka

 

Artykuł ukazał się w wydawnictwie turystycznym Śląskie poza miastem

Wyświetlenia:  1524